4 Αυγούστου 1936: Όταν ο Ιωάννης Μεταξάς επέβαλε δικτατορία στην Ελλάδα
Σαν σήμερα, στις 4 Αυγούστου 1936, ο Ιωάννης Μεταξάς προχώρησε στην αναστολή του Συντάγματος και την εγκαθίδρυση δικτατορικού καθεστώτος, σηματοδοτώντας μια νέα και σκοτεινή περίοδο για την ελληνική Ιστορία. Η περίφημη «4η Αυγούστου» σήμανε την έναρξη του αυταρχικού καθεστώτος που θα κρατούσε μέχρι τον θάνατο του Μεταξά το 1941. Η ημερομηνία αυτή παραμένει έως σήμερα σημείο αναφοράς στον δημόσιο διάλογο, με υποστηρικτές και επικριτές να τη θυμούνται με εντελώς διαφορετικό τρόπο.
Ο Μεταξάς, μέχρι τότε Πρωθυπουργός της χώρας, επικαλούμενος τον κίνδυνο εξάπλωσης του κομμουνισμού και την ανάγκη «εθνικής ανασυγκρότησης», έλαβε την έγκριση του βασιλιά Γεωργίου Β’ για την επιβολή δικτατορικής διακυβέρνησης. Οι βασικές ελευθερίες αναστέλλονται, η Βουλή διαλύεται και κάθε μορφή πολιτικής αντιπολίτευσης καταστέλλεται.
Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου στηρίχθηκε σε έντονη προπαγάνδα, στη λογοκρισία και στην αστυνόμευση της καθημερινής ζωής. Χιλιάδες κομμουνιστές, αριστεροί και διαφωνούντες συλλαμβάνονται, εξορίζονται ή φυλακίζονται. Ο Μεταξάς προσπάθησε να δημιουργήσει έναν νέο ιδεολογικό κορμό του κράτους, εμπνευσμένο από τα φασιστικά καθεστώτα της Ιταλίας και της Ισπανίας – χωρίς, ωστόσο, να ταυτιστεί ποτέ πλήρως με τον ναζισμό ή τον φασισμό.
Η Εθνική Οργάνωση Νεολαίας (ΕΟΝ) αποτέλεσε τη βασική ιδεολογική μηχανή κατήχησης της νεολαίας. Μέσω της ΕΟΝ, η νεολαία γαλουχήθηκε με εθνικιστικά και πατριωτικά ιδεώδη, με ιδιαίτερη έμφαση στη σωματική αγωγή και τον στρατιωτικό προσανατολισμό. Οι στολές, οι παρελάσεις και η λατρεία προσώπου του ηγέτη καθιστούν σαφές τον αυταρχικό χαρακτήρα του καθεστώτος.
Παρά τα αυταρχικά του χαρακτηριστικά, το καθεστώς Μεταξά προχώρησε σε σημαντικές κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Εισήγαγε την κοινωνική ασφάλιση (Ίδρυση ΙΚΑ), θέσπισε την αργία της Κυριακής, καθιέρωσε την υποχρεωτική εκπαίδευση και επέβαλε μέτρα προστασίας της εργασίας. Πολλοί υποστηρικτές του καθεστώτος αναφέρονται σε αυτές τις ενέργειες ως «θετικά βήματα». Όμως οι επικριτές τονίζουν πως καμία μεταρρύθμιση δεν νομιμοποιεί την κατάλυση της δημοκρατίας.
Η πιο εμβληματική στιγμή της πολιτικής του Μεταξά ήταν το «Όχι» της 28ης Οκτωβρίου 1940, όταν απέρριψε το ιταλικό τελεσίγραφο. Αν και η απάντηση δεν ήταν μία λέξη αλλά μία διπλωματική άρνηση, το γεγονός ενίσχυσε την εθνική του εικόνα και του προσέδωσε ιστορική βαρύτητα, ιδιαίτερα σε εποχές κρίσεων.
Ο Ιωάννης Μεταξάς πέθανε στις 29 Ιανουαρίου 1941. Το καθεστώς του διαλύθηκε λίγο αργότερα με την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα. Η κληρονομιά του παραμένει αντικείμενο διχασμού: από τη μία, αυταρχισμός και καταστολή· από την άλλη, θεσμικές και κοινωνικές αλλαγές. Η 4η Αυγούστου, σαν σήμερα, συνεχίζει να προκαλεί συζητήσεις, αναλύσεις και ιστορικές επανεκτιμήσεις.
Η επέτειος μάς υπενθυμίζει ότι η Ιστορία δεν γράφεται ποτέ με άσπρο ή μαύρο. Το βάρος των πράξεων και των αποφάσεων κρίνεται μέσα στο χρόνο – και η δημοκρατία, όσα ελαττώματα και αν έχει, αποτελεί το σταθερότερο θεμέλιο μιας ελεύθερης κοινωνίας.
Ακολουθήστε μας στα social media:
NewsRoom:Army24gr
#ροη #προσωπικο #υπεθα #επιτελεια #ελλαδα #διεθνη #αμυντικη βιομηχανια
Σημείωση: Τα σχόλια εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και όχι απαραίτητα του Army24. Παρακαλούμε για την κατανόησή σας, καθώς η δημοσίευσή τους μπορεί να εμφανιστεί με μια μικρή καθυστέρηση.