Χάρτης μετάβασης: Νέα Δομή, αξιολόγηση και εφεδρεία — πώς αλλάζει ο στρατός και τι σημαίνει για μισθολόγιο/θητεία το 2026
|
| Παρουσίαση Σχεδίου Νόμου: Νέα Δομή και μεταρρυθμίσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις |
Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας παρουσίασε το Σχέδιο Νόμου «Χάρτης μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή», περιγράφοντας μια συνολική αρχιτεκτονική αλλαγών που αγγίζει δομές, σταδιοδρομία, εκπαίδευση, μισθολόγιο και εφεδρεία. Στόχος είναι ένας πιο λειτουργικός, τεχνολογικά έτοιμος και επιχειρησιακά συνεκτικός στρατός, με ρεαλιστική αξιολόγηση στελεχών και σαφή κίνητρα ευθύνης. Το πλαίσιο τίθεται σε δημόσια διαβούλευση, ώστε η τελική μορφή να ενσωματώσει τεκμηριωμένες προτάσεις και παρατηρήσεις.
Στον πυρήνα βρίσκεται η Νέα Δομή προσωπικού: αντιμετωπίζεται η χρόνια «ανεστραμμένη πυραμίδα» βαθμών, οριοθετούνται οργανικές θέσεις ανά κατηγορία και εισάγεται διαχωρισμός μεταξύ βαθμολογίου και μισθολογίου. Έτσι, ο μισθός παύει να ακολουθεί μηχανιστικά τον βαθμό και συνδέεται με κριτήρια θέσης, ευθύνης και ειδίκευσης. Η μετάβαση προβλέπεται πολυετής, ώστε να αποφευχθούν απότομες ανατροπές σταδιοδρομιών και να εξασφαλιστεί ομαλή απορρόφηση από τις μονάδες και τα Επιτελεία.
Το νέο σύστημα αξιολόγησης στοχεύει να αντικαταστήσει την οριζόντια «αριστεία» με κλίμακα που αποτυπώνει πραγματική απόδοση. Προβλέπεται καθορισμός οροφών θέσεων για ανώτερους βαθμούς, ώστε να αποκαθίσταται η αναλογία ευθυνών. Παράλληλα, η θέσπιση ειδικών κλιμακίων μισθολογίου κατευθύνει πόρους εκεί όπου καταγράφεται επιχειρησιακή ανάγκη. Το μήνυμα είναι σαφές: ανταμοιβή ευθύνης, κίνητρα ηγεσίας και μέριμνα προσωπικού με μετρήσιμα κριτήρια.
Σημαντικές παρεμβάσεις αφορούν τις αποδοχές και τα επιδόματα ευθύνης. Η πρώτη φάση αυξήσεων προκύπτει από εξοικονόμηση πόρων μέσω εξορθολογισμού δομών (π.χ. συγχωνεύσεις στρατοπέδων) και όχι από πρόσθετη δημοσιονομική επιβάρυνση. Η τρίτη φάση, εφόσον επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα, ανοίγει «παράθυρο» για νέο μισθολόγιο και επιπλέον βελτιώσεις το 2026. Το πλαίσιο στοχεύει να ευνοεί όσους αναλαμβάνουν απαιτητικές θέσεις, χωρίς να παραγνωρίζει την ανάγκη δίκαιης βάσης για το σύνολο των στελεχών.
Η ακαδημαϊκή αναβάθμιση περιλαμβάνει σύσταση Διοίκησης Στρατιωτικής Εκπαίδευσης, ενοποίηση σχολών, λογαριασμό κονδυλίων έρευνας κατά τα πρότυπα ΑΕΙ και ανωτατοποίηση των σχολών υπαξιωματικών με μέλη ΔΕΠ, πιστοποίηση σπουδών και δυνατότητες μεταπτυχιακών. Για τους υπαξιωματικούς θεσπίζονται δύο οδοί εξέλιξης προς αξιωματικούς: κατατακτήριες στο δεύτερο έτος ή μετάταξη μετά από 14 έτη με πρόσθετα προσόντα. Πρόκειται για αναβάθμιση ρόλου και ευθυνών, με πρακτική οπτική στην καθημερινότητα των σχηματισμών.
Στη θητεία, η φιλοσοφία μετατοπίζεται από τη «θητεία-αγγαρεία» στη θητεία-εφεδρεία. Ορίζονται 10 εβδομάδες βασικής, 4 ειδικής και 12 εβδομάδες επιχειρησιακής εκπαίδευσης σε μονάδες ετοιμότητας, ώστε ο στρατεύσιμος να αποδίδεται στην εφεδρεία με πιστοποιημένες δεξιότητες. Εντάσσονται σύγχρονες τεχνολογίες (π.χ. drones/αντί-drone), ενώ θεσπίζονται κίνητρα για εννιάμηνη υπηρεσία σε Έβρο, ανατολικό Αιγαίο και ΕΛΔΥΚ. Το πλαίσιο στοχεύει σε ρεαλιστική ετοιμότητα, με κοινωνική ισορροπία και επιχειρησιακή αξία.
Παράλληλα, μπαίνει «φρένο» στις καταχρηστικές αναβολές με αυστηρότερα κριτήρια, εξορθολογισμό απαλλαγών και ρυθμίσεις για κατοίκους εξωτερικού/εξαγορά θητείας. Η κατεύθυνση είναι η ενίσχυση του «στρατού των πολιτών» με σαφείς κανόνες. Ταυτόχρονα, αλλαγές στον κανονισμό τροφοδοσίας και έλεγχοι εφαρμογής επιχειρούν να άρουν χρόνιες δυσλειτουργίες της καθημερινότητας. Η στόχευση είναι η αξιοπρεπής υπηρεσία με μετρήσιμους δείκτες ποιότητας για όλους.
Κεντρική καινοτομία αποτελεί η ενεργός εφεδρεία: δημιουργία σώματος 150.000 εφέδρων (αρχικά εθελοντικά), ενοποίηση με εθνοφυλακή, επέκταση ορίου ηλικίας και συγκρότηση δύο μοιρών εφέδρων καταδρομέων (Ρεντίνα, Ασπρόπυργος). Προβλέπεται πρόσκληση 50.000 εφέδρων κατ’ έτος σε βάθος τριετίας, με εκπαίδευση σε ειδικές μονάδες και αξιοποίηση τοπικής εφεδρείας. Η φιλοσοφία: διαρκής ανανέωση ικανοτήτων και ταχύτητα επανάκλησης, με πρακτικά κίνητρα και υποστηρικτικές παροχές.
Το πακέτο μέριμνας περιλαμβάνει οικιστικό πρόγραμμα δεκαετίας («κλειδί στο χέρι» για μετατιθέμενους), βρεφονηπιακούς σταθμούς, αναβάθμιση θερέτρων και στρατιωτικών πρατηρίων με εκπτωτικές συμφωνίες. Η λογική είναι ότι αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης ενισχύουν την επιχειρησιακή διαθεσιμότητα και μειώνουν το διοικητικό «τριβείο». Η κοινωνική απάντηση συνδέεται με την επαγγελματική: οι καλές υπηρεσιακές πρακτικές χρειάζονται υποστήριξη για να αποκτήσουν διάρκεια και ουσία.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στους ΕΠΟΠ, για τους οποίους διαμορφώνεται διακριτή επαγγελματική διαδρομή με καθαρό προφίλ καθηκόντων και διαύλους μετάβασης, ώστε να αποφεύγεται η άμορφη κατανομή ρόλων που φθείρει το προσωπικό. Η συνολική μέριμνα αποσκοπεί να καταστήσει ελκυστική την υπηρεσία, μειώνοντας την «κόπωση» από στρεβλώσεις που συσσωρεύτηκαν στο χρόνο, και να ενισχύσει την αξιοκρατία από τη σχολή μέχρι το πεδίο.
Σε επίπεδο διακυβέρνησης του προγράμματος, κρίσιμη θεωρείται η δημόσια διαβούλευση και η κοινοβουλευτική επεξεργασία, που μπορούν να βελτιώσουν τεχνικές λεπτομέρειες εφαρμογής (π.χ. ρυθμίσεις μεταβατικότητας, ειδικές κατηγορίες, πιστοποιήσεις δεξιοτήτων). Η επίσημη ενημέρωση και οι εγκύκλιοι του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας θα εξειδικεύουν βήμα-βήμα τα χρονοδιαγράμματα, ενώ οι ανακοινώσεις των ΓΕΕΘΑ/κλάδων θα αποτυπώνουν την επιχειρησιακή μετάβαση.
Συνολικά, ο «Χάρτης μετάβασης» επιχειρεί να συνδέσει αποτρεπτική ισχύ, οικονομική λογική και κοινωνική μέριμνα. Η επιτυχία θα κριθεί από το πόσο γρήγορα αίρονται οργανωτικές αγκυλώσεις, πόσο δίκαια λειτουργεί η αξιολόγηση, πόσο ουσιαστικά αναβαθμίζεται η εκπαίδευση και πόσο σταθερά αποδίδει η εφεδρεία. Με στοχευμένα κίνητρα και συνεπή εφαρμογή, η μετάβαση μπορεί να δώσει μετρήσιμη βελτίωση από τη σχολή έως τη γραμμή επιχειρήσεων, υπηρετώντας την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια του προσωπικού.
Σημείωση: Τα σχόλια εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και όχι απαραίτητα του Army24. Παρακαλούμε για την κατανόησή σας, καθώς η δημοσίευσή τους μπορεί να εμφανιστεί με μια μικρή καθυστέρηση.